Авлигатай тэмцэх газрын үйл ажиллагааны тайланг хэвлэлийн хурлаар дамжуулан олон нийтэд мэдээлж хүргэдэг билээ. Энэ удаагийн хэвлэлийн хурлыг цар тахлын онцгой дэглэмийн үед зохион байгуулж байгаа учраас цахим технологи ашиглан явууллаа. 2020 оны 1 дүгээр улиралд хийсэн ажлын талаарх мэдээллийг АТГ-ын Хэвлэл, олон нийттэй харилцах ахлах ажилтан, ахлах комиссар Т.Баярхүү хүргэж байна.

Авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр Зөвлөмж хүргүүллээ

АТГ нь Авлигын эсрэг хуулийн 18 дугаар зүйлийн 18.1.6-д заасан “авлигын эсрэг олон нийтийг соён гэгээрүүлэх, урьдчилан сэргийлэх ажлын талаар зөвлөмж гаргах, байгууллага, иргэний хүсэлтээр түүний үйл ажиллагаан дахь авлигад өртөх боломжийг багасгах талаар заавар, зөвлөгөө өгөх” чиг үүргийг хэрэгжүүлдэг. Энэ чиг үүргийн хүрээнд төрийн холбогдох байгууллагын үйл ажиллагаа, гаргаж буй шийдвэр, цаг үеийн үйл явдалтай холбогдуулан авлигаас урьдчилан сэргийлэх зөвлөмжийг хүргүүлэв. Үүнд:

• Засгийн газар, 21 аймгийн ИТХ-ын дарга, Засаг дарга нарт төсөв, санхүүгийн зарцуулалт, Засаг даргын нөөц сан, Орон нутгийн хөгжлийн сан, Сум хөгжүүлэх сангийн үйл ажиллагаа, худалдан авах ажиллагаа, төрийн үйлчилгээтэй холбогдох асуудлаар гарсан зөрчил дутагдлыг арилгах, авлигын эсрэг хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах, төсвийн сахилга батыг сайжруулж авлигаас урьдчилан сэргийлэх зөвлөмжийг хүргүүлэв.
• Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд, Барилга, хот байгуулалтын сайд, Зам, тээврийн хөгжлийн сайд нарт “Монгол Улсын төсвийн хөрөнгөөр 2020 онд санхүүжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээ, барилга байгууламжийн жагсаалт”-д тусгасан хөрөнгө оруулалтын ажлыг авлигын эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, худалдан авах ажиллагааны хууль тогтоомжийг мөрдөх, ил тод, нээлттэй, өрсөлдөх тэгш боломжийг хангах зарчмыг мөрдөж үр дүнтэй хэрэгжүүлж ажиллах зөвлөмжийг хүргүүлэв.
• Засгийн газраас коронавируст халдварын цар тахалтай тэмцэх зорилгоор төлөвлөн хэрэгжүүлж буй үйл ажиллагааны хүрээнд Мэдээллийн ил тод, нээлттэй байдлыг хангах, хандив авахтай холбогдсон хязгаарлалтыг мөрдөж ажиллах, эрх мэдэл болон мэдээлэлд “ойр” этгээдүүдэд давуу байдал олгох боломжийг гаргуулахгүй байх, хуульд заасан сурталчилгаатай холбогдсон хязгаарлалтыг мөрдөж ажиллах, албан тушаалтан бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхэд нөлөөлсөн аливаа дарамт, шахалт, зохимжгүй нөлөөллийн талаар нэн даруй мэдэгдэж байх үүргийн хэрэгжилтийг хангуулах, хууль бус үйл ажиллагааны талаар мэдээлсэн иргэн, албан хаагчдад аливаа хэлбэрээр шийтгэл оногдуулахаас зайлсхийх, ашиг сонирхлын зөрчил үүссэн нөхцөлд мэдэгдэл, тайлбар гаргах үүргээ биелүүлэх зэргээр авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлж ажиллахыг Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт зөвлөв.
• Шадар сайд, Улсын онцгой комиссын дарга, Эрүүл мэндийн сайд, Онцгой байдлын ерөнхий газрын дарга нарт Ковид-19 вирусын тархалтаас урьдчилан сэргийлэх ажлын хүрээнд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас хандив өгч буй үйл ажиллагааг хуулийн хүрээнд зохион байгуулах, зарцуулалтыг олон нийтэд ил тод мэдээлэх талаар зөвлөмжийг хүргүүлэв.
• Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яамнаас Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн “Суралцагчийн сургалтын төлбөр, амьжиргааны зардалд зориулан олгох хөнгөлөлттэй, эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй зээлийн улсын төсвийн оролцоотой эх үүсвэрийг бүрдүүлэх, эргэн төлүүлэх, сургалтын зээлийг хөнгөлөх, чөлөөлөх, хүчингүй болгох журам”-ын төслийг хянан үзэж холбогдох зөвлөмжийг хүргүүлэв.

Мөрдөгчийн мэдэгдлийн мөрөөр төрийн байгууллагуудад ажиллав

Авлигаас урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх чиг үүргийн хүрээнд зорилтот бүлэгт чиглэсэн ажлуудыг тогтмол хийж гүйцэтгэж байна. Тухайлбал,

• “Ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх нь”, “Авлигын гэмт хэрэг”, “Авлигын гэмт хэргийн хор уршиг, урьдчилан сэргийлэх нь” зэрэг сэдвээр нийтийн албан тушаалтнуудад зориулсан цахим сургалт явуулж 841 албан тушаалтныг хамруулсан байна.
• Гэмт хэргийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах чиглэлээр мөрдөгчийн мэдэгдлийн мөрөөр Зам, тээврийн хөгжлийн яам, Автотээврийн үндэсний төв, Хил хамгаалах ерөнхий газар, Төв аймгийн Сэргэлэн, Эрдэнэ сум, нийслэлийн Хан-Уул, Багануур, Налайх дүүргийн Цагдаагийн хэлтэс, Нийслэлийн өмчийн ашиглалт, удирдлагын газарт тус тус ажиллаж холбогдох зөвлөмжийг өгөв.
• Төрийн бус байгууллага, иргэний нийгмийн төлөөлөлтэй хамтран авлигын хор уршгийг ухуулан таниулах, авлигатай тэмцэх ажилд иргэд, олон нийтийг өргөнөөр оролцуулах чиглэлээр мэдээлэл, сурталчилгааны ажлуудыг хийж байна.
• ХОМ-ийн зөрчилтэй 14 албан тушаалтанд хариуцлага тооцуулав

2020 оны 1 дүгээр улиралд 233 албан тушаалтны ХАСХОМ-ийг нарийвчлан шалгаж нийт 14 албан тушаалтны илэрсэн зөрчилд Авлигын эсрэг хуулийн 13 дугаар зүйлд заасан хариуцлага тооцуулахаар Шүүхийн ерөнхий зөвлөл болон холбогдох байгууллагуудад албан бичиг хүргүүлэв. Дээрх 14 албан тушаалтны 9-д нь албан тушаалын цалингийн хэмжээг гурван сар хүртэл хугацаагаар 30 хувиар бууруулах, 3-т нь албан тушаал бууруулах, мөн албан тушаалын цалингийн хэмжээг гурван сар хүртэл хугацаагаар 30 хувиар бууруулах, 2-т нь албан тушаалаас нь огцруулах буюу ажлаас халах хариуцлага ногдуулжээ.

Зөрчлийн 184 гомдол, мэдээлэл шалгасан нь 67,2 хувиар өссөн

Албан тушаалтны авлига, ашиг сонирхлын зөрчилтэй холбоотой 184 өргөдөл, гомдол, мэдээллийг хянан шийдвэрлэсэн бөгөөд 81 өргөдөл, гомдол, мэдээлэл ажиллагаанд хянагдаж байна.

Хүлээн авсан өргөдөл, гомдол, мэдээллийг өнгөрсөн оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад 71 буюу 67,2 хувиар өссөн, хянан шийдвэрлэсэн өргөдөл, гомдол 27 буюу 14,6 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна. Өргөдөл, гомдлын мөрөөр албан тушаалтны буруутай үйл ажиллагааг илрүүлж, зөрчил гаргасан 13 албан тушаалтанд хариуцлага тооцуулжээ. Өргөдөл, гомдол, мэдээлэл шалгаад холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд хууль бус шийдвэрийг хүчингүй болгох, хуулийн хэрэгжилтийг хангаж ажиллах, зөрчил арилгуулах, тухайн зөрчил үүсэх, эсхүл олон нийтийн зүгээс ашиг сонирхлын зөрчилтэй гэж үзэх нөхцөл байдлыг үүсгэж байгаа нөхцлийн талаар анхааруулж, зөвлөсөн 26 албан бичиг хүргүүлсэн. Хянан шалгасан өргөдөл, гомдолд холбогдох ажиллагааг хийж гүйцэтгэх явцад авлигын гэмт хэргийн шинжтэй 12 гомдол мэдээллийг шалгуулахаар холбогдох хэлтэст шилжүүлсэн байна.

Нийтийн албанд томилогдох 3035 иргэний урьдчилсан мэдүүлгийг хянан шийдвэрлэлээ

Нийтийн албанд томилогдохоор нэр дэвшсэн 3035 этгээдийн хувийн ашиг сонирхлын урьдчилсан мэдүүлгийг хянан шийдвэрлэж холбогдох байгууллагад хариуг хүргүүлсэн, одоо 155 мэдүүлэг хянагдаж байна. Урьдчилсан мэдүүлгийн 73,3 хувийг нийслэл Улаанбаатар хотоос, 26,7 хувийг хөдөө, орон нутгаас ирүүлсэн байна.

Хянан шалгасан мэдүүлгээс ашиг сонирхлын зөрчил үүсэж болохуйц нөхцөл байдлыг тогтоож, анхааруулсан 149, хууль, журамд заасан шаардлага хангаагүй үндэслэлээр буцаасан 101, тухайн албан үүргийг хэрэгжүүлэхэд илт ашиг сонирхлын зөрчил үүсэх нөхцөл байдал бий болсон 5 нэр дэвшигчийн талаарх дүгнэлтийг холбогдох байгууллагад хариу хүргүүлсэн байна.

Гэмт хэргийн шинжтэй 266 гомдол, мэдээлэл шалгав

 АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтсээс  2020 оны эхний улиралд гэмт хэргийн шинжтэй 266 гомдол, мэдээлэл шалгаснаас  124  гомдол, мэдээлэл буюу 46.6 хувьд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх, 89 гомдол, мэдээлэл буюу 33.5 хувьд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах саналтай, 6 гомдол, мэдээлэл буюу  2.3 хувийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх саналтайгаар тус тус прокурорт шилжүүлж, 47 гомдол, мэдээлэл ажиллагаанд, шийдвэрлэлт 82.3 хувьтай байна.

Мөрдөн шалгах хэлтэст хүлээн авч шалгасан 266 гомдлын 157 буюу 59.0 хувийг Улаанбаатар, 109 буюу 41.0 хувийг орон нутгийн гомдол эзэлж байна.

Хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын 751 хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явууллаа

Хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын 751 хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулснаас 73 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх саналтайгаар прокурорт, 180 буюу шалгасан хэргийн 23.9 хувийг хэрэг бүртгэлтийн хэрэг хаах саналтайгаар прокурорт, 13 буюу шалгасан хэргийн 1.7 хувийг харьяаллын дагуу шилжүүлж, 7 хэргийг өөр хэрэгт нэгтгэж, 6 хэргийг түдгэлзүүлж, одоо 476 эрүүгийн хэргийн үлдэгдэлтэй байгаагаас хэрэг бүртгэлтийн 407 хэрэг, мөрдөн байцаалтын 69 хэрэг байна. Тус хэлтсээс мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулсан хэргийн 35.8 хувийг шийдвэрлэсэн.

Гэмт хэрэг үйлдэгдсэн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах арга хэмжээ авахуулахаар хуульд заасны дагуу мөрдөгчийн мэдэгдэл 11-ийг бичиж, 4-т хариу авсан. Эхний улирлын байдлаар 12 эрүүгийн хэрэг шүүхээр шийдвэрлэгдсэн байна.

Энэ оны эхний улиралд авлигын гэмт хэргийн улмаас 100.3 тэрбум төгрөг учирчээ

Авлигатай тэмцэх газарт шалгагдаж буй өмнөх онуудад үйлдэгдсэн болон тайлант хугацаанд гарсан нийт хэргийн улмаас урьдчилсан байдлаар 11.9 их наяд төгрөгийн хохирол учирсан бөгөөд мөрдөн байцаалтын шатанд 9.7 их наяд төгрөг нөхөн төлүүлж, 129.2 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө битүүмжлэн хамгаалсан байна.

Харин зөвхөн 2020 оны 1 дүгээр улиралд бүртгэгдсэн гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол 100.3 тэрбум төгрөг, үүнээс мөрдөн байцаалтын шатанд 5.2 тэрбум төгрөгийг нөхөн төлүүлж, 523.4 сая төгрөгийн хөрөнгө битүүмжлэн хамгаалсан байна.

АТГ энэ онд гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол нөхөн төлүүлэх ажиллагаанд анхаарч ажиллаж байна. Тухайлбал, “Жаст групп” ХХК-ийн захирал Ш.Батхүүд холбогдох хэргийн хүрээнд учирсан хохирлыг төлүүлэх зорилгоор 97.6 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө, Агаарын бохирдлыг бууруулах төслийн хүрээнд шалгагдаж байгаа Бэрэн ХХК, “Цагаанхуаран” ХХК-ийн 116 орон сууц үл хөдлөх хөрөнгө, 13 тээврийн хэрэгсэл, 97.5 сая төгрөгийн захиран зарцуулах эрхийг хязгаарлан хамгаалсан, мөн Капитал банкны хэрэгт Нийгмийн даатгал, Эрүүл мэндийн даатгалын чөлөөт үлдэгдэл болох 244.0 тэрбум төгрөгийг эхний ээлжинд нөхөн төлүүлэх чиглэлээр банкны эрх баригч болон бусад холбогдох байгууллагуудтай хамтран ажиллаж байгаа. Уг банкны болон эзэмшигч нарын нэр дээр бүртгэлтэй хөдлөх болон үл хөдлөх хөрөнгө хувьцаануудыг битүүмжилж мэргэжлийн байгууллагаар хөрөнгийн үнэлгээ хийлгүүлээд байна. “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-иас хөрөнгө завшсан мөнгө угаасан байж болзошгүй Д, Г нарт холбогдох хэрэгт 3.5 тэрбум орчим төгрөгийн мөнгө, хөрөнгө битүүмжлэн хамгаалсан байна.

АТГ-аас 73 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх саналтай шилжүүлэв

2020 оны  4 дүгээр сарын 14-ний өдрийн байдлаар 73 хэргийг шүүхэд шилжүүлсэн саналтай прокурорт шилжүүлсэн байна. Эдгээр хэргийн дийлэнх нь олны анхаарал татсан, төрийн өндөр, хариуцлагатай албан тушаал хашиж байсан этгээдүүдэд холбогдох хэргүүд байна. Тухайлбал, 

• Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан, УИХ-ын гишүүн Ж.Эрдэнэбатад холбогдох хэрэг;
• Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Солтан, Д.Дамба-Очир нарт холбогдох хэрэг;
• Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн асан Н.Номтойбаярт холбогдох хэрэг;
• Монгол Улсын сайдаар ажиллаж байсан М.Энхсайханд холбогдох хэрэг;
• Эрүүл мэнд, спортын сайдын үүрэг гүйцэтгэгчээр ажиллаж байсан Ц.Оюунбаатар, Биеийн тамир, спортын хөгжлийн төвийн даргаар ажиллаж байсан Д.Жаргалсайхан нарт холбогдох хэрэг;
• Монгол Улсын Засгийн газар, “Айванхоу Майнз Монголия Инк” ХХК, “Айванхоу Майнз Лимитед”, “Рио Тинто Интернэшнл Холдингс Лимитед” компанийн хооронд байгуулсан хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулах үйл явцад холбогдох хэрэг;
• Нийслэлийн Өмчийн харилцааны газрын орлогч даргаар ажиллаж байсан Д.Ариунбаатарт холбогдох хэрэг;
• Эрүүл мэндийн яамны Төрийн захиргаа удирдлагын газрын Эрүүл мэндийн байгууллагын тусгай зөвшөөрлийн мэргэжилтнүүдэд холбогдох хэрэг;
• Нэр бүхий шүүгч нарт холбогдох хэрэг;
• Дорноговь аймгийн Замын-Үүд дэх Гаалийн газрын улсын ахлах байцаагч Я.Очирбатад холбогдох хэрэг;
• “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн 49 хувь, “Монголросцветмет” ХХК-ийн 49 хувийн энгийн хувьцааг худалдан авсантай холбогдох хэрэг;
• “Жаст групп” ХХК-ийн захирал Ш.Батхүү нарт холбогдох хэрэг;
• “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн ерөнхий захирлаар ажиллаж байсан Ц.Даваацэрэн нарт холбогдох хэрэг;
• Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын даргаар ажиллаж байсан Ч.Алтанхуягт холбогдох хэрэг;
• Зам тээврийн хөгжлийн сайд асан Д.Ганбат, Зам тээврийн хөгжлийн яамны газрын дарга Д.Доржханд нарт холбогдох хэрэг.