МОСКВА. /TASS/. Орос улс Европ руу эрчим хүчний эх үүсвэр нийлүүлэхэд бэлэн байгаа бөгөөд тэр дундаа “Умардын урсгал” хоолойгоос алдагдсан транзит хийг Туркээр дамжуулан дахин чиглүүлэх боломжтой гэж Ерөнхийлөгч Владимир Путин “Оросын эрчим хүчний долоо хоног” олон улсын чуулга уулзалтад үг хэлэхдээ мэдэгджээ. 

Түүний хэлснээр, Орос улс хэвийн ажиллаж байгаа “Умардын урсгал” хоолойн нэг шугамаар Европын Холбоо руу хий нийлүүлэх боломжтой. Гэмтсэн шугамуудыг засах боломжтой боловч цаашид эдийн засгийн үндэслэлтэй ажиллах тохиолдолд боломжтой.

Үүний зэрэгцээ Орос улс хийн нийлүүлэлтийнхээ газар зүйг өргөжүүлж, "Сибирийн хүч-2" хоолойг тавина. Харин Орос улс газрын тосны хувьд үнийн дээд хязгаар тогтоох улс орнуудад эрчим хүчний эх үүсвэрээ нийлүүлэхгүй. Ингээд ТАСС  агентлаг В.Путиний гол мэдэгдлүүдийг түүвэрлэснийг хүргэж байна 

Хий дамжуулах хоолойн шинэ зангилааны талаар 

Орос улс найдваргүй гэж буруутгагддаг ч эрчим хүчний эх үүсвэрээ бүхэлд нь гэрээний дагуу экспортолдог. "Умардын урсгал"-ын шугамуудын нэг нь хэвийн ажиллаж байгаа бололтой, Орос улс энэ хоолойгоор хий нийлүүлж эхлэхэд бэлэн байна. 

“Тэдний хэлж байгаагаар, бөмбөг Европын Холбооны талд байна. Бид хаана ч хэнийг ч хязгаарладаггүй, бид намар, өвлийн улиралд нэмэлт хэмжээгээр хий нийлүүлэхэд бэлэн байна”. 

Орос улс хийн нийлүүлэлтийнхээ газар зүйг өргөжүүлэхээр төлөвлөж байна. "Оросын хийн хувьд бид бараа бүтээгдэхүүнээ дэлхийн зах зээлд байрлуулах нь гарцаагүй."Жишээлбэл, алдагдсан хийг "Умардын урсгал"-аас Хар тэнгис рүү шилжүүлэх боломжтой. "Ийм байдлаар бид түлшээ, байгалийн хийгээ Европ руу нийлүүлэх үндсэн маршрутыг Туркээр дамжуулан гаргаж, Европын хувьд хийн хамгийн том хийн зангилааг Туркт бий болгоно. Мэдээж хэрэг, манай түншүүд үүнийг сонирхож байгаа бол". ОХУ мөн “Сибирийн хүч-2” болон энэхүү хоолойн Монгол Улсын нутгаар дайран өнгөрөх хэсэг болох "Союз-Восток" хоолойг удахгүй тавьж эхэлнэ. 

“Умардын урсгал” хоолойгоос хий алдагдсан тухайд

“Умардын урсгал” хийн хоолойнуудад гарсан халдлагын зорилго нь бүхэл бүтэн тивийн эрчим хүчний аюулгүй байдлыг алдагдуулах юм. "Хямд эрчим хүчний эх үүсвэрийг устгах, хаах, олон сая хүн, аж үйлдвэрийн хэрэглэгчдийг хий, дулаан, цахилгаан болон бусад эх үүсвэрээс нь салгаж, илүү өндөр үнээр худалдаж авахад хүргэх гэсэн логик нь увайгүй юм". 

“Умардын урсгал” хоолойд явуулсан хорлон сүйтгэх ажиллагааны ард "Орос, Европын Холбооны харилцааг бүрмөсөн таслах, Европын улс төрийн субъектив байдлыг алдагдуулах, аж үйлдвэрийн чадавхыг нь сулруулж, зах зээлийг нь булаан авахыг эрмэлздэг нэгэн” байгаа. 

Хийн хоолойн үлдсэн системийн геополитикийн ач холбогдол нэмэгдэж байгаагаас харахад “Умардын урсгал” хоолойн тасалдлаас ашиг хүртэгчид нь тодорхой. “Эдгээр нь Польшийн нутгаар дайрдаг "Ямал-Европ", Украины нутгаар дайрдаг хоёр шугам бөгөөд энэ бүгдийг Орос улс өөрийн мөнгөөр барьсан. Мөн түүнчлэн мэдээж АНУ одоо эрчим хүчний эх үүсвэрийг өндөр үнээр нийлүүлэх боломжтой”. “Умардын урсгал” хоолойнуудыг засах боломжтой. "Гэхдээ энэ нь тэдгээрийг  цаашид эдийн засгийн үндэслэлтэй ашиглах, мөн мэдээж хэрэг маршрутын аюулгүй байдлыг хангах тохиолдолд л боломжтой. Энэ бол үндсэн нөхцөл юм".

Байгалийн хийн үнийн талаар

Европ руу урт хугацаанд нийлүүлэх хийн үнэ спот зах зээлийнхтэй харьцуулахад 3-4 дахин хямд байна. Спот зах зээлийн хийн үнийн механизм нь энэ жил Европт 300 тэрбум евро буюу еврогийн бүсийн ДНБ-ий 2 орчим хувьтай тэнцэх хэмжээний алдагдал учруулна. Хэрэв хийн үнэ өндөр байвал Европ зүгээр л "мөнгө хэвлэх" болно. 

ОХУ-ын эрчим хүчний эх үүсвэрийн үнийн дээд хязгаар тогтоох тухайд

ОХУ-ын эрчим хүчний эх үүсвэрийн үнэд дээд хязгаар тогтоох нь түлшний хомсдолд хүргэх бөгөөд ийм арга хэмжээний үр дагаврыг ямар ч хөндлөнгийн оролцоо, газрын тосны нөөцийг задлах замаар засаж залруулж чадахгүй.  “Бизнесийн түншлэл, зах зээлийн механизмын оронд заль мэх, ичгүүргүй шантаажийг илүүд үздэг, улс төрийн хүрээнд олон арван жил ийм парадигмаар амьдарч байгаа хүмүүсийн хувьд бид өөрсдөдөө хор хөнөөл учруулахгүй”. Барууныхан дараа нь зөвхөн Оросынх гэлтгүй эдийн засгийн бусад салбарт үнийн дээд хязгаар тогтоохгүй гэх баталгаа алга. "Хэн ч ийм баталгаа өгөхгүй бол Барууны зарим улстөрчид аз туршсан шийдвэрүүдээрээ дэлхийн зах зээлийн эдийн засгийг сүйрүүлж байна. Үнэндээ тэд олон тэрбум хүний сайн сайхан байдалд аюул учруулж байна".

Газрын тосны зах зээлийн талаар 

Газрын тосны олборлолтоо хоногт 2 сая торхоор бууруулах “ОПЕК+” бүлгийн шийдвэр нь зөвхөн дэлхийн зах зээлийг тэнцвэржүүлэх зорилготой юм. Энэ нь үйлдвэрлэгч, хэрэглэгчдэд аль алинд нь тохирсон байх болно.

Сүүлийн жилүүдэд ногоон хөтөлбөрийг эрчимтэй дэмжиж байна. 2020-2021 онд тэргүүлэх үйлдвэрлэгчдийн газрын тос, байгалийн хийн олборлолтод оруулсан хөрөнгө оруулалт сүүлийн 15 жилийн хамгийн доод түвшинд хүрч буурсан. "Энэ бол Донбасст манай тусгай ажиллагаа эхлэхээс нэлээд өмнө юм. Мөн эдгээр хөрөнгө оруулалт барууны гэгдэх улстөрчдийн үйлдлээс болж 2014 оныхоос хоёр дахин бага болж, 2.5 их наяд ам.долларын хөрөнгө оруулалт дутуу хийгдсэн».

ОХУ-ын газрын тосны олборлолтын хэмжээ уналтыг даван туулж, өнгөрсөн оны түвшинд байна. Шаардлагатай хэмжээгээр газрын тосны олборлолтыг хангана. 2025 он гэхэд энэ салбарт дотоодын тоног төхөөрөмжийн эзлэх хувь 80 хувь болж нэмэгдэнэ. Орос улс 2025 он гэхэд газрын тосны экспортын нийт хэмжээг ойролцоогоор одоогийн түвшинд байлгахаар төлөвлөж байна. “Хэдийгээр хориг арга хэмжээний дарамт шахалтад өртөж, дэд бүтцэд хорлон сүйтгэх ажиллагаа явуулж байгаа хэдий ч бид байр сууриа тавьж өгөхгүй. Бид эрчим хүчний тогтвортой аюулгүй байдлыг хангаж, энэ талаар сонирхсон улс орнуудтай харилцаагаа хөгжүүлнэ”.

Д.Жаргал

Эх сурвалж: "Монцамэ" агентлаг