Уламжлалт нуман дээвэртэй дурсгалын гулдан хаалганы цаана ногоон цөөрмийн ойролцоо саарал хавтанцар дээвэр бүхий цагаан өнгөтэй байшингууд харагдана. Хашаан дотор нь нарс, хайлаас болон чавганы моддын дунд орших чулуун хүрхнээний ус намуухан урсана.

Энэ бол “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-д зориулан Хятадын зүүн нутгийн Аньхуй мужийнхны бүтээсэн цэцэрлэгт хүрээлэн юм.

Тус цэцэрлэгт хүрээлэн нь 3000 орчим хав.дөр.метр талбайг хамарч байна. Мужийнхаа өвөрмөц соёлыг олон улсын үзэгчдэд тольдон харуулахын тулд зохион бүтээгчид эртний Аньхуй мужийн тосгоны байшингуудыг хийхийг зорьжээ. Тэр ч байтгугай дурсгалын гулдан хаалгыг Мин гүрний үеийн (1368-1644) загвар хийцэд тулгуурлан хийсэн байна.

Дөрөвдүгээр сарын 29-нөөс 10 дугаар сарын 7-ныг хүртэл үргэлжлэх “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн” нь олон улсын анхаарлыг ихэд татаж, Бээжингийн аялал жуулчлалын салбарыг бүрэн цэцэглүүлэх нэгэн хөшүүрэг болж байна.

162 хоног үргэлжлэх энэхүү үзэсгэлэн нь төрөл төрлийн ургамал, цэцэг, нүд хужирлам өвөрмөц хийц бүхий павильонууд болон ногоон хөгжлийн гайхалтай шинэлэг санаануудаараа дотоод болон гадаадын 16 сая үзэгчийг татна гэж зохион байгуулагчид нь тооцоолжээ.

Энэ үзэсгэлэнд 100 гаруй улс болон олон улсын байгууллага албан ёсоор оролцож байгаа бол 120 гаруй аж ахуйн нэгж сайн дураараа оролцож байна. Өөрөөр хэлбэл, “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн” нь энэ төрлийн үзэсгэлэнгийн түүхэн дэх хамгийн олон оролцогчтой үзэсгэлэн болж байна.

Хятад улсын нийслэл хотын хойд захад харьяалагдах Яньцин дүүрэг дэх Цагаан хэрэмийн бэлд 503 га талбайг хамарсан энэ үзэсгэлэнд оролцогчид нь цэцэрлэгжүүлэх урлагийн хамгийн сүүлийн үеийн ололт амжилт, шинэлэг санаануудыг дэлгэн харуулж байна.

Уг үзэсгэлэнгийн үеэр парад, цэцэрлэгжүүлэлтийн тэмцээн наадам зэрэг нийтдээ 2500 гаруй соёлын арга хэмжээг зохион байгуулах юм.

Мөн оролцогч улс орнууд өөрсдийн өвөрмөц соёлыг сурталчлах зорилгоор тусгай арга хэмжээнүүд зохион байгуулах “үндэсний өдөр”-ийг сонгон аваад байна.

Хятад улс хоёр дахь удаагаа ийм өндөр түвшний цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн зохион байгуулж буй нь энэ юм. Үүнээс өмнө 1999 онд Хятадын баруун өмнөд нутгийн Куньмин хотод ийм өргөн цар хүрээг хамарсан үзэсгэлэнг зохион байгуулж байсан билээ.

Бээжингийн цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэнд зориулан замын хөдөлгөөний нөхцөл байдлыг сайжруулах зорилгоор авто замын долоон том төслийг амжилттай хэрэгжүүлсэн юм.

Шинээр баригдсан авто замууд нь энэ үзэсгэлэн болж буй газар руу чиглэсэн хуучин замуудын ачааллыг багасгаад зогсохгүй хөрш зэргэлдээх дүүргүүдийн хөгжил цэцэглэлт болон аялал жуулчлалын салбарт ихээхэн хувь нэмэр оруулна гэж Бээжингийн Тээврийн газрын мэргэжилтнүүд үзэж байна.

Хятадын 25 компани, тэдгээрийн дотор иргэний агаарын тээврийн “Эйр Чайна” болон сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг “Чайна Монмиүк Дээри” компани энэхүү үзэсгэлэнг 1 тэрбум орчим юань буюу 149 сая ам.доллароор ивээн тэтгэж байна. Хятадад урьд өмнө нь үүнтэй ижил төстэй арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулахад үүн шиг их хэмжээний мөнгөөр ивээн тэтгэж байсан тохиолдол байхгүй юм.

Дээрх компаниуд нь уг үзэсгэлэнг зөвхөн мөнгө санхүүгээр ивээн тэтгээд зогсохгүй үзэсгэлэнд оролцогчдод өөрсдийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ болон технологиороо үйлчилж байна.

Мөн 2000 орчим сайн дурын ажилтан үзэсгэлэнд оролцогчид болон үзэсгэлэнг үзэж сонирхож буй хүмүүст тусалж байна. Сайн дурынхны олонх нь урьд өмнө нь томоохон арга хэмжээнүүдийн үеэр ажиллаж байсан туршлагатай бөгөөд бүгд англи хэлээр чөлөөтэй ярьдаг хүмүүс байна. Мөн тэдний зарим нь франц, герман болон испаниар сайн ярьдаг аж.

НҮД ХУЖИРЛАМ ПАВИЛЬОНУУД

Эд баялаг болоод эрх мэдлийн бэлгэдэл гэгддэг Хятадын уламжлалт гоёл чимэглэлийн зүйл болох очирт таягийн хэлбэр бүхий Хятадын павильон энэ үзэсгэлэнгийн яг төв цэгт оршино.

Уг үзэсгэлэнгийн дөрвөн гол павильоны нэг болох тус павильонд зочилсноор Хятадын өнцөг булан бүрээс авчирсан олон янзын ургамлын төрөл зүйл болон Хятадын цэцэрлэгт хүрээлэн хийх уламжлалт арга барил, цэцэрлэгжүүлэлтийн түүх соёлтой танилцах боломжтой.

Бусад үндсэн павильоны гоёмсог хийц ч хүмүүсийн нүдийг хужирлана. Тухайлбал, цэцгэн хэлбэр бүхий шүхрэн дээвэртэй 94 баганат павильон болоод эрвээхий хэлбэрт, олон өнгөт Гуйруй театр нь гоёмсог хийцээрээ бусдаас ялгарч харагдана.

Хятадын 31 мужаас гадна Хонконг, Макао болон Тайвань зэрэг засаг захиргааны тусгай бүсүүд өөрсдийн соёл, өвөрмөц онцлогийг харуулсан цэцэрлэгт хүрээлэн хийжээ. Тухайлбал, Сычуань муж аварга том хулсны баавгайн дүрс бүхий цэцэрлэгт хүрээлэн, Ганьсу муж алдарт Могао агуй буюу Мянган бурхны агуйтай адил загвартай цэцэрлэгт хүрээлэн хийсэн бол Түвдийн Өөртөө Засах Орон эртний түвд тосгоныг мод, ургамал, цэцгээр урлан хийсэн байна.

Хятадын баруун өмнөд нутгийн аялал жуулчлалын муж Юньнанийн цэцэрлэгт хүрээлэн нь 3000 орчим хав.дөр.метр талбайг хамрах бөгөөд маш чамин хийцтэй аж. Тус цэцэрлэгт хүрээлэнд Юньнанийн олон алдартай газрыг, тухайлбал энэ мужийн нутгийн хойд хэсэгт орших эртний “Цайны морин зам”, аялал жуулчлалын Дали хот дахь уламжлалт загвар хийц бүхий байшин барилгууд болон алдарт Пуэр цай үйлдвэрлэх үйл явцыг дүрслэн харуулсан хүрэл хөшөөдийг урласан байна.

Олон улсын оролцогчдын урлан бүтээсэн, өөр өөрсдийн улсын өвөрмөц соёл болон түүхийг шингээсэн 40 гаруй цэцэрлэгт хүрээлэн болон павильон ч хэн бүхний анхаарлыг татаж байна.

“Манай улс энэ үзэсгэлэнд дун хэлбэртэй павильоноор оролцож байна. Энэ нь манай улсын хөгжил цэцэглэлт, инновацийг эрчимжүүлэх хүсэл эрмэлзлийн илэрхийлэл юм” гэж Азербайжаны павильоны захирал Нармин Жарчалова ярив.

Азербайжаны “уугуул” ургамал, цэцэгсээс гадна тус улсын үндэсний хоол, гараар урласан хивс болон үзэсгэлэнт газруудынх нь зураг павильонд байна. Мөн энэ модон павильонд зочилсноор Азербайжаны соёлын талаарх баримтат кинонуудыг үзэх боломжтой.

“Улс орны хөгжил цэцэглэлт эрчимжиж, газар нутаг үржил шимтэй байхын бэлгэдэл” болгон анар жимсний модыг павильон дотор мөн тарьсан гэж Н.Жарчалова ярилаа.

Харин модоор хүрээлэгдсэн, хулсан хашаа, төрөл төрлийн цэцэг, чихэнд чимэгтэйгээр намуухан урсах хүрхрээнүүдтэй, байгалийн хад чулуугаар гоёмсог чимэглэсэн цэцэрлэгт хүрээлэн бол Японых.

“Япончууд цэцэрлэгт хүрээлэн хийхдээ хүмүүст яг л байгальд байгаа мэт мэдрэмжийг төрүүлэхийн тулд хашаа, уул ус, ургамал, цэцэг гээд бүх юмыг төгс зохицуулахыг эрмэлздэг” гэж “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-д оролцож буй Японы талыг хариуцагч Такахаши Нарүки хэлээд “Бидний хийсэн цэцэрлэгт хүрээлэн болон павильоноос та бүхэн япончуудын уламжлалт ногоон амьдралын хэв маягийг нүдээр үзэж харах боломжтой” гэлээ.

Энэ үзэсгэлэнгийн бүх павильон, цэцэрлэгт хүрээлэн нь зочдын сэтгэлийг татах өөр өөрийн гэсэн онцлогтой байна.

“Бээжингийн цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн нь оролцогч улс орнуудад өөрсдийн өвөрмөц соёл, ёс заншлыг дэлхий дахинд сурталчлан таниулах нэгэн платформ болж байна. Мөн энэ үзэсгэлэн нь цэцэрлэгжүүлэлт болон хөдөө аж ахуйн салбарт цаашид хамтран ажиллах боломжуудыг улс орнуудад нээж өгч буйгаараа онцлогтой” гэж “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-г зохион байгуулах хорооны ажилтан Зяо Юйтун хэлэв.

УРГАМАЛ, ЦЭЦЭГСИЙН ВАНТ УЛС

3000 хав.дөр.метр талбайг хамарсан, 20 метр өндөр хүлэмжид улаан зандан мод, инжир жимсний мод тэргүүтэй маш ховор төрлийн мод ургамал ургаж байна.

“Ургамлын павильон нь энэ үзэсгэлэнгийн хамгийн том павильонуудын нэг. 1000 орчим ургамлын төрөл зүйл, тэдгээрийн дотор 100 гаруй маш ховор ургамал энд бий” гэж тус павильоны техникийн менежер Фу Жунрэнь ярилаа.

Энэ павильоны дээвэр дээр өнгө өнгийн, анхилам үнэртэй цэцэгс бүхий цэцэрлэгт хүрээлэн болон ургамлын геномын дарааллын салбарт гарсан хамгийн сүүлийн үеийн ололт амжилтын талаар зочдод бүрэн мэдээлэл өгөх ургамлын генетикийн лаборатори байна.

“Ургамлын павильоноор зочилсноор “ургамал зүйн гайхамшигт вант улс”-д очсон юм шиг мэдрэмжийг хүмүүс авч чадах нь гарцаагүй” гэж Фу Жунрэнь ярив.

“Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн зохион байгуулах хорооны орлогч захирал Жоу Зяньпиний хэлснээр, энэ үзэсгэлэнг зорьсноор дэлхийн өнцөг булан бүрээс авчирсан цэцэг, жимс, хүнсний ногоо болон ургамлын томоохон цуглуулгыг үзэж сонирхох боломж хэн бүхэнд байна. Тухайлбал, Хятадын “уугуул” цээнэ, бадамлянхуа, цахирмаа болон камели зэрэг 1200 гаруй төрөл зүйлийн цэцэг нэг дор байна.

Мөн гадаад улс орнуудаас авчирсан 40 гаруй шинэ төрөл зүйлийн цэцэгтэй танилцах боломжтой ажээ.

Аньхуй мужийн цэцэрлэгт хүрээлэнд л гэхэд 300 гаруй төрөл зүйлийн ургамал, цэцэг бий бөгөөд үүний 200 гаруй нь зөвхөн энэ мужаас гаралтай аж.

“Манай Аньхуй мужийн цэцэрлэгт хүрээлэнд ургамал, цэцэгсийн маш ховор төрөл зүйлс бий. Бид эдгээр ургамал, цэцгийг арчилж тордохын төлөө чадах бүхнээ хийж байна” гэж тус цэцэрлэгт хүрээлэнгийн ерөнхий дизайнер Ван Инь хэлэв.

Энэ үзэсгэлэнд тавьж, зочдод харуулахын тулд зарим ховор модыг Хятадын бусад нутгаас үзэсгэлэн болж буй газарт шилжүүлэн авчирч суулгасан гэнэ. Жишээлбэл, 100 жилийн настай уд модыг Түвдээс, 3 метр өндөр нарс модыг Хятадын баруун хойд нутгийн Циньлин уулнаас авчирсан байна.

Улсынх нь төвийн бүс нутагт түгээмэл харагддаг байшингуудтай ижил загвартай Таиландын павильоныг маш олон төрөл зүйлийн цэцэг, хүнсний ногоо, эмийн ургамал болон жимсний мод хүрээлжээ. Тус павильон нь “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн явцад манго, лонган, дуриан, мангостан зэрэг жимс, цахирмаа болон бусад савтай цэцгээр ээлжлэн үзэсгэлэн гаргаж байх аж.

Хүн төрөлхтөнд мод ургамал ямар чухал болохыг Бээжингийн энэ үзэсгэлэнгээс маш олон хүн харж ойлгож, улмаар ногоон амьдралын хэв маягийг баримтална гэдэгт би огтхон ч эргэлзэхгүй байна гэж Олон улсын цэцэрлэгт хүрээлэн зохион бүтээгчдийн холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Тим Бриерклифф хэллээ.

НОГООН ҮЗЭСГЭЛЭН

Бээжингийн цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн нь “Ногоон амьдрал, илүү сайхан амьдрал” сэдвийн дор болж буй бөгөөд үзэсгэлэнгийн цэцэрлэгт хүрээлэнгүүд болон павильонууд сэдэвтэйгээ бүрэн зохицсон байна.

Хятадын павильоныггазарт “шигтгэсэн”мэт бүтэцтэйгээр хийжээ. Хятадын павильоны үзэсгэлэнгийн танхимуудын дийлэнхийг нь хүний гараар бүтээсэн шат мэт зүлэг ногоон талбайнуудад “шигтгэн хийсэн” бөгөөд эдгээр танхим нь дулаан болон чийгшлийг сайн хадгална гэж Хятадын архитектурын зураг төсөл ба судалгааны группын мэргэжилтэн Зин Цюань ярив.

Тус павильоны үзэсгэлэнгийн танхимууд нь дээвэр дээрээ борооны ус цуглуулах системтэй, газар доор ус хадгалах цөөрөмтэй бөгөөд эдгээрт хуримтлагдсан усыг мод, зүлэг услахад ашиглана гэж Зин Цюань ярихын сацуу “Нарны эрчим хүчийг ашиглахын тулд дээвэр дээр мөн 1000 гаруй фотовольтын шилэн хавтан суулгасан” гэлээ.

Тэрбээр мөн “Эрчим хүч хэмнэх ухаалаг шийдэл бүхий Хятадын павильоныг Хятадын уран барилга барих уламжлалт арга ухаанд тулгуурлан хийсэн” гэв.

Энэ олон улсын үзэсгэлэнгийн талбайг засахдаа тухайн орчинд байсан 50 мянган модыг огтхон ч хөндөж гэмтээгээгүй байна. Мөн тус намгархаг газрын нөхцөл байдлыг сайжруулж, усыг нь цэвэршүүлж, нүүдлийн шувуудад таатай орчин бүрдүүлэхийн туд 100 мянга гаруй мод, бутыг нэмж тарьжээ.

Түүнчлэн энэ үзэсгэлэнгийн нэгэн гол павильон гэгдэж буй “Амьдрах орчин бүхий цэцэрлэгжүүлэлтийн павильон”-д хүрэх зам дахь 15 метр өндөр моддыг хамгаалахын тулд зохион бүтээгчид зураг төсөлдөө хэд хэдэн удаа өөрчлөлт оруулсан аж.

“Моддыг хамгаалахын тулд бид зардал мөнгийг үл хайхран чадах бүхнээ хийсэн. Байгаль экологийн асуудлыг нэгдүгээрт тавих нь зүй ёсны асуудал шүү дээ” гэж тус павильоны загвар зохион бүтээгч Жэн Шивэй ярив.

Барилгын ажлын явцад гарсан чулуу, шороо, шавар зэрэг хог хаягдлыг хана, зам болон 25 метр өндөр толгод хийхэд ашигласан бөгөөд энэ толгод дээр гарснаар хүмүүс үзэсгэлэнгийн талбайг бүхэлд нь тольдон харж болно гэж тэрбээр ярьсан юм.

100 гаруй төрөл зүйлийн ургамал, шувуу болон шавьж бүхий Гуйхэ голын ойн цогцолбор нь “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбайн зэргэлдээ оршино. Эдгээр ургамал, амьтны төрөл зүйлд саад болохгүйн тулд үзэсгэлэнгийн талбай болон тус цогцолборыг тусгаарласан бүс байгуулсан байна.

“Жуулчид энэ үзэсгэлэнг үзэхийн зэрэгцээ хажууханд буй Гуйхэ голын ойн цогцолбороор ч зочлох боломжтой” гэж “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн зохион байгуулах хорооны ажилтан Чэн Гуаньхуа хэлэв.

Мөн үзэсгэлэн зохион байгуулах хорооны ажилтан Жоу Зяньпин хэлэхдээ “Бид энэ үзэсэлэнгийн төлөвлөлт, зураг төсөл болон барилгын ажлыг хийж гүйцэтгэхдээ экологид ээлтэй байх зарчмыг чухалчлаад зогсохгүй үзэсгэлэн дэлгэгдэж буй талбайг цаашид ч “ногоон” байлгахад ихээхэн санаа тавьсан. Тухайлбал, энэ талбайд зөвхөн цахилгаан тээврийн хэрэгсэл ашиглуулахаар болсон” гэв.

“Бээжингийн олон улсын үзэсгэлэн нь илүү сайхан амьдрахын тулд мод ургамал тарих, хүрээлэн буй орчноо байгаль орчинд ээлтэйгээр хэрхэн тохижуулж болох шинэлэг санаануудыг дэлхий дахинд өгч байна. Энэ үзэсгэлэн нь “ногоон амьдрал”-ын гайхамшигт үлгэр дууриал болно гэдэгт бид бүхэн итгэл төгс байна” гэж Олон улсын цэцэрлэгт хүрээлэн зохион бүтээгчдийн холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Тим Бриерклифф мөн онцлон тэмдэглэсэн байна.

Бээжин хотын Яньцин дүүрэгт болж буй “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбай дахь Хятадын павильоны зураг. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Жан Чэньлин)

Бээжин хотын Яньцин дүүрэгт болж буй“Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбай дахь Олон улсын павильоны дээвэр дээгүүр нэгэн ажилтан алхаж буй нь. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Жан Хаофу)

Бээжин хотын Яньцин дүүрэгт болж буй“Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбай дахь Олон улсын павильоны дээвэр дээгүүр нэгэн ажилтан алхаж буй нь. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Жан Хаофу)

“Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн нийт талбайн ерөнхий харагдах байдал. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Ван Зяньхуа)

Бээжин хотын Яньцин дүүрэгт болж буй “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбай дахь Хятадын павильон болон Юннины павильон. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Зинь Лянкуай)

Бээжин хотын Яньцин дүүрэгт болж буй “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбай дахь Хятадын павильоны шөнийн үзэмж. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Жан Чэньлин)

Бээжин хотын Яньцин дүүрэгт болж буй “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбай дахь Хятадын павильон болон эрвээхий хэлбэрт Гуйруй театрын шөнийн үзэмж. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Ван Зяньхуа)

Бээжин хотын Яньцин дүүрэгт болж буй “Бээжин 2019-Олон улсын цэцэрлэгжүүлэлтийн үзэсгэлэн”-гийн талбай дахь Гуйруй театрын зураг. 2019 оны 3 дугаар сарын 26-нд агаараас авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Жу Хуаньзун)